โครงการพัฒนา PSU12-Sritrang Server สำหรับการจัดการห้องบริการคอมพิวเตอร์
วันที่เริ่มต้นโครงการ
1 มิถุนายน 2555
สถานะโครงการ
ปรับปรุงเวอร์ชั่นให้ทันสมัย
ชื่อผู้จัดทำโครงการ
- นายวิบูลย์ วราสิทธิชัย นักวิชาการคอมพิวเตอร์ชำนาญการพิเศษ กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา ศูนย์คอมพิวเตอร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- นายวิศิษฐ โชติอุทยางกูร นักวิชาการคอมพิวเตอร์ชำนาญการพิเศษ หน่วยเทคโนโลยีสารสนเทศ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- นายวิภัทร ศรุติพรหม วิศวกรชำนาญการพิเศษ (ลาออกแล้ว) ผู้ริเริ่มจัดทำ cloning
ความสำคัญและที่มาของโครงการ
ภาระงานในการจัดการห้องบริการคอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่แล้วจะเกี่ยวข้องกับการเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ที่พร้อมใช้ทั้งระบบปฏิบัติการและซอฟต์แวร์ที่นิยมใช้งาน รวมทั้งการตั้งค่าเครื่องพิมพ์ การตั้งค่าระบบปฏิบัติการที่จำเป็น การตั้งค่าของโปรแกรมต่างๆเมื่อมีการเรียกใช้งานครั้งแรก และงานอื่นๆที่แตกต่างกันไปในแต่ละแห่ง
จำนวนเครื่องคอมพิวเตอร์ในห้องบริการคอมพิวเตอร์ที่มีจำนวนมาก ทำให้ผู้ปฏิบัติงานต้องใช้เวลาในการเตรียมนานมากจนแล้วเสร็จในแต่ละห้อง เครื่องมือที่นิยมนำมาใช้ในการเตรียมเครื่องฯก็คือซอฟต์แวร์ชื่อว่า Norton Ghost ที่ใช้เทคนิคในการโคลนนิ่ง (cloning) ข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ของเครื่องที่เตรียมเป็นเครื่องแรก มักจะเรียกว่า เครื่องต้นฉบับ แล้วสั่งให้เขียนข้อมูลนั้นกลับลงไปในฮาร์ดดิสก์ของเครื่องอื่นๆ ตามแต่วิธีการที่เลือกใช้ว่าจะทำคราวละเครื่อง หรือคราวละมากๆพร้อมๆกัน
ผู้พัฒนาต้องการจะนำความรู้การใช้งานซอฟต์แวร์ชนิดโอเพนซอร์สซึ่งนำมาใช้ในการทำเทคนิคการโคลนนิ่งได้เช่นเดียวกัน และมีประสิทธิภาพทำงานเสร็จในเวลาที่รวดเร็วเช่นเดียวกัน ทำให้ผู้ปฏิบัติงานไม่จำเป็นต้องซื้อซอฟต์แวร์ ประหยัดค่าใช้จ่าย และในบางกรณีที่อาจมีการนำซอฟต์แวร์มาใช้โดยทดลองใช้ไปเรื่อยๆก็อาจจะละเมิดลิขสิทธิ์การใช้ซอฟต์แวร์ได้
โครงการนี้เป็นโครงการพัฒนาเพิ่มเติมจากชิ้นงานเดิมที่มีคำแนะนำเขียนไว้เป็นเบื้องต้นเฉพาะในเรื่องของการ cloning (เว็บไซต์ opensource.psu.ac.th หัวข้อ PSU Open Server รุ่น PSU12) นอกจากการ cloning แล้ว ผู้พัฒนาได้ทำการศึกษาและปรับปรุงวิธีการที่จะนำไปใช้งานให้ง่ายมากขึ้น โครงการนี้ได้เพิ่มซอฟต์แวร์ชนิดโอเพนซอร์สอีกจำนวนหนึ่ง และพัฒนาโปรแกรมชนิด shell scripts เพิ่มเป็นจำนวนมาก เพื่อช่วยในการจัดการเครื่องที่เป็นระบบปฏิบัติการ Microsoft Windows อาทิเช่น การเปลี่ยนชื่อเครื่องคอมพิวเตอร์อัตโนมัติตามข้อมูลที่บันทึกไว้ในไฟล์ dhcpd.conf (ข้อมูลชื่อ Host และ ข้อมูล MAC address) ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นในขั้นตอนการเตรียมเครื่องฯ เพื่อให้ชื่อเครื่อง (Computer name) ไม่ซ้ำกัน การสั่ง shutdown เครื่องฯในห้องบริการเมื่อต้องการปิดห้องบริการ การส่งข้อความไปแจ้งเตือนผู้รับบริการที่กำลังใช้เครื่องฯ การบังคับเครื่องฯให้แสดงหน้าข่าวประชาสัมพันธ์ทันทีที่เปิดเครื่องทุกครั้ง เป็นต้น
วัตถุประสงค์ของโครงการ
- เพื่อประยุกต์ใช้ซอฟต์แวร์ชนิดโอเพนซอร์สแทนการใช้ซอฟต์แวร์เชิงพาณิชย์ในการจัดการห้องบริการคอมพิวเตอร์
- เพื่อสร้างระบบอัตโนมัติและสามารถตั้งค่าโปรแกรมสั่งงานตามที่ต้องการได้ในการจัดการห้องบริการคอมพิวเตอร์ และระบบดังกล่าวต้องให้ใช้งานง่าย
- เพื่อให้มีวิธีการสั่งงานที่สะดวก ให้สะดวกในการสั่งงาน ใช้วิธีการสั่งงานแบบพิมพ์ตัวอักษรน้อยที่สุด
ขอบเขต
- เป็นการประยุกต์ใช้ซอฟต์แวร์ต่างๆที่ใช้ในการโคลนนิ่งฮาร์ดดิสก์เฉพาะระบบปฏิบัติการ Windows และ Linux เท่านั้น
- เป็นการพัฒนาเครื่องมือส่วนติดตั้งเซิร์ฟเวอร์อย่างรวดเร็วเพื่อให้ได้เซิร์ฟเวอร์แบบสำเร็จรูปที่พร้อมซอฟต์แวร์จำเป็นสำหรับการจัดการห้องบริการคอมพิวเตอร์
- เป็นการพัฒนาเครื่องมือส่วนการปฏิบัติงานประจำวันในการให้บริการ โดยเขียน Shell script และ Dialog บน Linux ให้สะดวกในการสั่งงาน ใช้วิธีการสั่งงานแบบพิมพ์ตัวอักษรน้อยที่สุด
- เป็นการพัฒนาให้ใช้งานได้กับระบบเครือข่าย LAN ที่รองรับ IPv4 เท่านั้น
ประโยชน์ที่ได้รับและคุณค่าของผลงาน
- นำไปใช้งานได้กับห้องบริการคอมพิวเตอร์ที่คณะต่างๆในมหาวิทยาลัย
- สามารถประยุกต์ใช้ซอฟต์แวร์ชนิดโอเพนซอร์สมาใช้ในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและใช้งานได้จริง
- พัฒนาและเพิ่มจำนวนบุคลากรให้มีความรู้ทางด้านซอฟต์แวร์ชนิดโอเพนซอร์ส
- เผยแพร่และถ่ายทอดความรู้ในการนำซอฟต์แวร์ชุดนี้ไปใช้ในสถาบันอื่นๆที่ให้ความสนใจ
- เหมาะสำหรับ admin ที่ต้องเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ให้บริการ เพราะเป็นวิธีการลดเวลาในการทำงานของผู้เตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วยการนำระบบอัตโนมัตินี้มาใช้งาน
- ลดการละเมิดลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์และประหยัดค่าใช้จ่าย
คุณสมบัติของโปรแกรม
- ติดตั้งง่ายในเวลาอันรวดเร็ว
o ใช้แผ่นดีวีดีสำหรับติดตั้ง ในขณะติดตั้งไม่จำเป็นต้องต่อเน็ต เป็นการติดตั้งแบบ cloning server ลงไปใน server ของท่าน
o หรือเลือกติดตั้ง ubuntu server เสร็จก่อน แล้วลงชุด PSU Installer (รัน shell script ติดตั้ง) เพื่อให้เป็น PSU12-Sritrang Server ทีหลังก็ได้
- DHCP + PXE Server - ทำงานเป็น DHCP server และ PXE server
o ใช้เป็น PXE DHCP Server แจกจ่าย IP ให้กับเครื่อง PC ที่ตั้ง boot from network เพื่อ cloning เท่านั้น และ/หรือ
o ใช้เป็น DHCP Server แจกจ่าย IP ให้กับเครื่อง PC ในห้องบริการคอมพิวเตอร์ที่ได้บันทึก MAC Address แล้วเท่านั้น เพื่อใช้งานอินเทอร์เน็ตได้
- วิธีการบันทึกรายการ MAC Address ของ PC ทุกเครื่องในห้องบริการคอมพิวเตอร์
o แบบ Auto Generate dhcpd.conf
o แบบ Manual Edit dhcpd.conf
- Boot Manager Server - ห้องคอมพิวเตอร์อัจฉริยะ
o การลง OS มากกว่า 1 OS ในเครื่อง PC ใช้เทคนิคแบ่ง disk เป็นหลาย partition
o ควบคุม boot manager จาก server สามารถกำหนดให้ PC ลูกข่ายบูตเข้า partition ไหนก็ได้
- Cloning Server - ระบบ cloning ผ่าน network ใช้ทดแทนโปรแกรม GHOST ที่ Cloning ได้ทั้ง MS windows และ Linux
o การโคลนนิ่ง PC เก็บต้นฉบับ (Backup Cloning) MS Windows / Linux
o การโคลนนิ่ง PC (Restore Cloning) MS Windows / Linux แบบ Multicast หลายเครื่องพร้อมกัน
o การโคลนนิ่ง PC (Restore Cloning) MS Windows / Linux แบบ Unicast ทีละเครื่อง
o การสร้าง zone ใหม่ มีได้ตั้งแต่ zone 1 ถึง zone 9 เพื่อแยกการโคลนนิ่งสำหรับ PC รุ่นเดียวกัน
- Log accounting Server - ระบบ log accounting เพื่อเก็บสถิติการใช้เครื่อง
o สามารถเพิ่มการเก็บข้อมูลผู้เข้าใช้เครื่องโดยตั้งค่า RADIUS server ได้ (เช่น การใช้งาน RADIUS server เชื่อมต่อกับ PSU Passport ของม.อ.)
o ระบบ log accounting เพื่อเก็บสถิติการใช้เครื่องจาก PSU Ticker (เครื่อง Windows)
o ระบบ log accounting เพื่อเก็บสถิติการใช้เครื่องจาก PSU RADIUS (เครื่อง Linux)
- สั่งเครื่อง PC ลูกข่ายให้ shutdown อัตโนมัติได้ ไม่ต้องเดินปิดทีละเครื่อง
o การสั่ง shutdown แบบ manual
o การตั้ง cron เพื่อกำหนดเวลาที่แน่นอน shutdown เครื่อง PC ลูกข่าย
- ตั้งค่า Wakeonlan เพื่อสั่งเครื่อง PC ลูกข่าย เปิดเครื่องอัตโนมัติ โดยการตั้ง cron
- การส่งไฟล์ไปให้เครื่องลูกทุกเครื่อง
ส่งไฟล์ (send file) จากเครื่อง PC ผู้สอนไปยังเครื่อง PC ผู้เรียนได้ หรือในทางกลับกัน
- การส่งข้อความที่ต้องการประกาศให้ผู้ใช้งานทราบ
o ส่งข้อความ (send message) จากเครื่อง PC ผู้สอนไปยังเครื่อง PC ผู้เรียนได้
- ประชาสัมพันธ์ข่าวสารผ่าน network (PR News)
o เปลี่ยนข้อความได้ทุกวัน ทำให้ไม่พลาดข่าวกิจกรรมสำคัญของหน่วยงาน
o แสดงด้วยภาพกราฟิก JPG ขนาด 640x480 พิกเซล ในขณะ Boot เครื่อง PC ทุกครั้ง
- PC Tools Server - เป็นถังเครื่องมือบนเน็ต
o เอา PC มาต่อ บูตผ่าน network เลือกใช้โปรแกรมได้เลย
o สามารถให้ PC ลูกข่ายบูตแผ่นซีดี/ดีวีดีที่เก็บไว้บน server ได้ ประยุกต์เพื่อทำเป็น kiosk diskless PC presentation
- การสำรองข้อมูลง่ายมาก
o การย้ายไฟล์ข้อมูลเพื่อทำเครื่องใหม่ เก็บแค่ /etc/dhcp/dhcpd.conf และ /var/www/cloning/zone*
o ขนาด external harddisk ขึ้นอยู่กับขนาดของ image file ที่โคลนนิ่ง
- การใช้งานด้วยเมนู สะดวกในการใช้งาน
o เมนูสำหรับ update scripts ของ PSU12-Sritrang Server เป็นเวอร์ชั่นล่าสุด
o เมนู mainmenu.sh สะดวก ทุกอย่างควบคุมด้วย dialog โต้ตอบ
รายชื่อหน่วยงานที่นำระบบไปใช้งาน
- ศูนย์คอมพิวเตอร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- สำนักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลง อรรถกระวีสุนทร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- ฝ่ายคอมพิวเตอร์ฯ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ วิทยาเขตภูเก็ต
- ศูนย์สนเทศและการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี
- คณะวิทยาการสื่อสาร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
- โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ คณะศึกษาศาสตร์
- คณะสัตวศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
หน้านี้เผยแพร่เมื่อ 6 มีนาคม 2558 ปรับปรุงล่าสุดโดย วิบูลย์ วราสิทธิชัย เมื่อ 22 พฤษภาคม 2562